Leczenie chrapania i bezdechu sennego, operacje metodą koblacji urządzeniem RaVor w Opolu
Chrapanie jest jednym z najbardziej niedocenianych objawów chorobowych mających znaczący wpływ na jakość życia i stan zdrowia. Chrapnie powstaje w wyniku drgania podniebienia miękkiego i języczka w czasie snu, co wynika najczęściej z osłabienia napięcia mięśni podniebienia oraz zaburzenia drożności górnych dróg oddechowych. W czasie snu zapada się język, cofa żuchwa, dochodzi do obturacji górnych dróg oddechowych i powstaje bezdech. Chrapanie dotyka najbardziej osoby śpiące obok „chrapacza”, które muszą znosić odgłosy dochodzące do 75 dB, dźwięki porównywalne do pracy traktora, czy młota pneumatycznego. Nie pomagają zatyczki w uszach i poduszka na głowie. Może dochodzić do kłótni, a nawet rozwodów małżonków. Jeżeli występuje również bezdech senny to cierpi głównie chrapiący pacjent. Bezdech to zatrzymanie oddechu na co najmniej 10 sekund ponad 5 razy w czasie godziny snu.
Choroba dotyczy głównie mężczyzn, z nadwagą, palących papierosy, przepracowanych, po użyciu alkoholu. W Polsce dotyczy to co 10 osobę, a w wieku ponad 60 lat około 30% pacjentów, w większości mężczyzn, ale i kobiet. W USA koszty społeczne spowodowane chrapaniem wyliczono na ponad 16 mld dolarów rocznie.
Jeżeli osoba, z którą śpisz w nocy twierdzi, że chrapiesz i masz bezdechy zaufaj jej i poddaj się diagnostyce. Jeżeli po nocy jesteś niewyspany, zmęczony, zasypiasz przy kawie, oglądając TV czy po obiedzie rozpocznij leczenie. Jeżeli usypiasz w czasie jazdy autobusem czy samochodem, w czasie czytania, czy w kinie, teatrze to powinieneś się leczyć. Jeżeli masz nadwagę, spadek libido, zaburzenia koncentracji, objawy depresji, zaburzenia pamięci to powinieneś się leczyć. Jeżeli osoba, z którą śpisz sama nie śpi tylko czuwa i budzi cię w nocy, martwi się twoimi bezdechami to musisz się leczyć.
Najczęstszym powodem zaburzeń oddychania w czasie snu (95%), chrapania i bezdechu są przyczyny laryngologiczne – choroby z obturacją górnych dróg oddechowych: skrzywiona przegroda nosa, polipy nosa, alergia z obrzękami w nosie, przerośnięty migdałek gardłowy, przerośnięte migdałki podniebienne, długi języczek, duży język, mała żuchwa. Pozostałe 5% zaburzeń oddychania w czasie snu to przyczyny pulmonologiczne i neurologiczne.
Nie leczony bezdech senny może powodować różnorodne i ciężkie skutki: stałe zmęczenie i niewyspanie, zaburzenia pamięci, kołatanie serca, zaburzenia erekcji, nadciśnienie tętnicze, chorobę wieńcową, przerost prawej komory serca, zawał mięśnia serca, udar mózgu, a nawet nagłe zgony w czasie snu.
Po przeprowadzonym badaniu laryngologicznym i diagnostyce polisomnografiicznej (komputerowe badanie parametrów w czasie snu: przepływy powietrza przez drogi oddechowe, tętna serca, ruchy oddechowe klatki piersiowej i brzucha, odgłosy chrapania, poziom tlenu we krwi oraz BMI) należy postawić rozpoznanie i wdrożyć leczenie.
Leczenie rozpoczyna się od najmniej inwazyjnych metod: odchudzenie się, stosowanie zasad prawidłowej higieny snu, nie jeść po 18.00, spać w nawilżonej i chłodnej sypialni, przed snem znaleźć czas na chwilę relaksu i gimnastyki, chodzić spać o tej samej porze, spać minimum 7 godzin, nie spać na wznak. Kolejne metody lecznicze to stosowanie kropli i sprajów do nosa i gardła, używanie witamin, głównie z grupy B, magnezu. Innymi metodami leczniczymi są wykonywane przez dentystów aparaty czynnościowe wysuwających zęby ku przodowi. Istnieją również aparaty wspomagające oddychanie w czasie snu poprzez wtłaczanie powietrza do płuc w czasie snu przez dopasowaną maskę do twarzy (CPAP, BPAP), które są w 100% skuteczne, ale 30% pacjentów po 10 dniach przestaje je używać z powodu niewygody i braku komfortu w czasie snu.
Bardziej inwazyjne metody lecznicze to operacje udrażniające nos, nosogardło, jamę ustną i gardło. Są to typowe operacje laryngologiczne eliminujące wyżej wymienione przyczyny bezdechów i chrapania. Najmniej inwazyjną metodą operacyjną jest radiokoagulacja polegająca na wykorzystaniu energii fali radiowej wysokiej częstotliwości. Fala radiowa powoduje jonizację atomów wewnątrz tkanek, w wyniku tego, dochodzi do odparowania tkanki i zmniejszenia jej objętości w ściśle wyznaczonych miejscach górnych dróg oddechowych. Dochodzi wtedy do poszerzenia cieśni gardła i zwiększenia napięcia mięśni podniebienia i gardła. Jest to operacja na śluzówce i mięśniach gardła, podniebienia i języczka.
Najnowocześniejszą metodą leczniczą jest operacja uvulopalatopharyngoplastyki (UPPP) przy pomocy fali radiowej wysokiej częstotliwości urządzeniem RaVor. Radioablacja odbywa się bez skalpela, po znieczuleniu miejscowym. Temperatura elektrody czynnej wynosi 60-80 stopni Celciusza i nie powoduje odczynu zapalnego w tkankach. Za pomocą urządzenia RaVor można wykonywać również operacje z zakresu medycyny estetycznej- usuwanie blizn, brodawek, znamion barwnikowych. Jest to metoda leczenie ambulatoryjna, w znieczuleniu miejscowym, zabieg trwa krótko i jest bezkrwawy. Są to operacje mało inwazyjne, niebolesne, nie powodujące odczynów, po których można szybko wrócić do pracy.
Autor:
Dr n. med. Dariusz Polaczkiewicz
specjalista otolaryngolog
www.laryngolog.opole.pl